हाम्रा कर्मचारी
भानुभक्त प्राणी उद्यानका सम्पर्क विन्दुहरू !!
सूचना अधिकारी
वन क्षेत्रमा वन्यजन्तुको वासस्थानको खण्डिकरण, क्षयीकरण र विनास, अधिक उपयोग, वन डढेलो, वन क्षेत्रको अतिक्रमण, वातावरणीय प्रदुषण, जलवायु परिवर्तनको नकारात्मक प्रभाव जस्ता जोखिमहरुको कारणले कतिपय प्रजातिहरु लोप भएका, कतिपय लोप हुने अवस्थामा पुगेका र दुर्लभ संख्यामा रहेका पनि छन । वन, वनस्पति, वन्यजन्तु र जैविक विविधताको संरक्षण, सम्वर्धन, सदुपयोग र व्यवस्थापनका लागि नेपालले विविध नितीगत, कानुनी, संरचनागत र मानवीय स्रोत एवं साधनहरुको व्यवस्थापनका प्रयासहरु जारी राखेको पाईन्छ । खासगरी स्व–स्थानीय (In-Situ Conservation)संरक्षणको लागि राष्ट्रिय निकुञ्ज, वन्यजन्तु आरक्षहरुको स्थापना र व्यवस्थापन गर्दै क्षेत्र विस्तार मार्फत मुलुकका यी अमूल्य निधिको जगेर्ना गर्ने कार्यबाट वातावरणीय लाभका साथ साथै आर्थिक लाभका लागि पनि नेपाल सरकारबाट अनवरत रुपमा समय सुहाउदो प्रयासहरु हुदै आएको छ ।यसका अतिरिक्त पर–स्थानीय संरक्षणका (Ex-Situ Conservation) प्रयासहरु पनि निरन्तर जारी छ । उदाहरणको लागि गैंडा, बाह्रसिंगा लगायतका केही वन्यजन्तुहरुलाई अनुकुल प्रकृतिको अन्य क्षेत्रहरुमा वासस्थानमा स्थानान्तरण, चिडिया खाना र बृक्षारोपण मार्फत विभिन्न वन क्षेत्र तथा वानस्पतिक बगैंचाहरुको स्थापना पर–स्थानीय संरक्षणका उदाहरण हुन् । पर–स्थानीय संरक्षणका लागि चिडियाखाना स्थापना र व्यवस्थापन....Read More
भानुभक्त प्राणी उद्यानका सम्पर्क विन्दुहरू !!
सूचना अधिकारी
भानुभक्त प्राणी उद्यान क्षेत्र पुर्वी, पश्चिमी, उत्तरी र दक्षिणी गरि चारै दिशा तर्फको मोहडा भएको वन क्षेत्रको भूगोलको अवस्थितीले विभिन्न हावापानीमा रहने वन्यजन्तुको लागि सुँहाउदो वातावरण रहेको छ । चितुवा, भालु, दुम्सी, बाँदर, रतुवा, लोखर्के, लुईचे, तित्रा लगायतका वन्यजन्तुको बासस्थान रहेको छ ।
काठमाण्डौं–पोखरा पृथ्वी लोकमार्ग जोडिएर गएको हुनाले यातायातका दृष्टिले समेत सम्भावना रहेको यस क्षेत्रको नजिकै पूर्वमा भानु नगरपालिका, पश्चिममा व्यास नगरपालिका र सो अन्र्तगत व्यास ऋषिको जन्मस्थल तथा परासर ऋषिको कर्मभूमी, दक्षिणमा ऐतिहासिक छाब्दी बराह मन्दिर सहितको तीर्थस्थल, दक्षिण पूर्वमा ऐतिहासिक तनहुँसुर कोट रहेको र यो क्षेत्र भानु, व्यास र वन्दिपुर नगरपालिकाको सदरमुकामको नाभीमा रहेको हुनाले यस क्षेत्रमा पर्यटकीय गन्तव्य बोकेको उच्च सम्भावना स्थल हुने देखिन्छ । साथै पोखरा र चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज जस्ता पर्यटकिय क्षेत्रको बीच दुरीमा पर्ने हुनाले यस क्षेत्रले हजारौं पर्यटक आकर्षित गर्ने सम्भावना समेत रहेको छ ।
भानुभक्त प्राणी उद्यानको क्षेत्रभित्रका विभिन्न स्थानहरु जस्तै गाउँवस्ती नजिकै‚ बाटोको छेउछाउ‚ स्कूलहरु‚ सामुदायिक वनका भवनहरु‚ युवा क्लबको भवनहरु‚ स्वास्थ्य चौकी लगायतका स्थानमा फोहरमैला व्यवस्थापन गर्ने उदेश्यले प्लास्टिको डस्टबीन खरिद गरी वितरण गरिएको थियो ।
भानुभक्त प्राणी उद्यानको संरचना निर्माण तथा व्यवस्थित संचालनको लागि स्थानीय निकाय, आसपासका सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहका उपभोक्ता सदस्यहरु तथा राजनैतिक दलका स्थानीय प्रतिनिधीहरु लगायत अन्य सरोकारवालाहरुसंग पटकपटक समन्वय बैठकहरु भएका छन् । साथै भानुभक्त प्राणी उद्यान स्थापनार्थ संयन्त्रसंग समेत समन्वय भैरहेको छ । जसले गर्दा आगामी कार्यक्रमहरु संचालन गर्न सहयोग पुग्ने अपेक्षा लिईएको छ ।
भानुभक्त प्राणी उद्यानको विभिन्न सूचनाहरु तथा वातावरण दिवशसम्बन्धी साथै संरक्षणसम्बन्धी जनचेतनामूलक संरक्षण सामग्रीहरु स्थानीय एफ.एम.हरुबाट प्रशारण गरि सुसूचित गरिएको थियो । बन्दीपुर स्थित रेडियो बन्दीपुर ८८.८ मेगाहर्ज, दमौली स्थित मादीसेती एफ.एम. १०५.८ मेगाहर्ज र दमौली एफ.एम. ९४.२ मेगाहर्जबाट प्रशारण गरिएको थियो ।
यस भानुभक्त प्राणी उद्यानको जैविक विविधता संरक्षण, पर्या-पर्यटन प्रवर्धन, प्राणी उद्यानको क्षेत्रभित्र रहेका निजी घर जग्गाहरुको मुआब्जा वितरणको कार्य यथाशिघ्र अगाडि बढाउनका लागि तनहुँ जिल्ला स्थित सम्पूर्ण सरोकारवाला निकायहरुको उपस्थितिमा भानुभक्त प्राणी उद्यानको कार्यालयमा मितिः २०८० माघ २७ गते एक दिने कार्यक्रम सम्पन्न गरिएको थियो ।उक्त कार्यक्रममा व्यास र भानु नगरपालिकाका नगर प्रमुख ज्यूहरु, प्रमुख जिल्ला अधिकारी ज्यू, सरोकारवाला निकायका प्रमुख ज्यूहरु तथा तनहुँ जिल्लाका पत्राकार ज्यूहरुको सहभागिता रहेको थियो ।उक्त बैठक बाट यस प्राणी उद्यानको मुआब्जा वितरणको लागि सम्पूर्ण सरोकारवाला निकायहरुले आवश्यकता अनुसार आ-आफ्नो निकायबाट पहल गर्ने निर्णय गरिएको थियो ।
भानुभक्त प्रणी उद्यानको आसपासमा बसोबास गर्ने वासिन्दाहरुलाई लक्षित गरि स्तानीय बासिन्दाहरुमा मानव-वन्यजन्तु सह-अस्तित्व कायम गर्ने उदेश्यले भानुभक्त प्राणी उद्यानको कार्यालयमा मितिः २०८० फागुन १५ गते एक दिने कार्यक्रम सम्पन्न गरिएको थियो ।उक्त कार्यक्रममा प्राणी उद्यानमा आंशिक रुपमा समेटिएका सामुदायिक वनका उपभोक्ताहरु, गाउँ टोल विकासका पदाधिकारीहरु, स्थानीय वासिन्दाहरुको उपस्थिति रहेको थियो ।उक्त कार्यक्रमबाट स्थानीयस्तरमा वन्यजन्तुको संरक्षणको महत्व र विशेष गरि मानव-वन्यजन्तु सह-अस्तित्व कायम गर्ने विषयमा छलफल गरिएकोले स्थानिय स्तरबाट वन्यजन्तु संरक्षणमा सहयोग पुग्ने देखिएको छ ।
भानुभक्त प्राणी उद्यानको आसपासमा बसोबास गर्ने वासिन्दाहरुलाई लक्षित गरी डढेलो नियन्त्रणमा सहयोग पुग्ने हिसाबले भानुभक्त प्राणी उद्यानको कार्यालयमा एक दिने उपभोक्ता समूह स्तरीय डढेलो सचेतना तालिम सम्पन्न गरिएको थियो । उक्त कार्यक्रममा प्राणी उद्यानमा आंशिक रुपमा समेटिएका सामुदायिक वनका उपभोक्ताहरु‚ गाउँ टोल विकासका पदाधिकारीहरु‚ स्थानीय वासिन्दाहरु‚ युवा क्लबका प्रतिनीधिहरुको उपस्थिति रहेको थियो । उक्त कार्यक्रमबाट स्थानीयस्तरमा वन्यजन्तु र यिनीहरुको संरक्षणको महत्व र विषेश गरि वन डढेलो व्यवस्थापनमा प्रभावकारीता आउने देखिएको छ ।
वन क्षेत्रमा वन्यजन्तुको वासस्थानको खण्डिकरण, क्षयीकरण र विनास, अधिक उपयोग, वन डढेलो, वन क्षेत्रको अतिक्रमण, वातावरणीय प्रदुषण, जलवायु परिवर्तनको नकारात्मक प्रभाव जस्ता जोखिमहरुको कारणले कतिपय प्रजातिहरु लोप भएका, कतिपय लोप हुने अवस्थामा पुगेका र दुर्लभ संख्यामा रहेका पनि छन । वन, वनस्पति, वन्यजन्तु र जैविक विविधताको संरक्षण, सम्वर्धन, सदुपयोग र व्यवस्थापनका..पुरा पढ्नुहोस्